สรุปแล้ว ตอนนี้หลาย ๆ บ้าน ได้ทำการเปลี่ยน LNB ของจานทรูเดิม ที่ความที่ L.O. Single 11300 เป็น Univesal 9750-10600 กันแล้ว และมันมีอะไรเปลี่ยนแปลง การการติดตั้งจะเหมือนที่เคยทำมาหรือไม่ ในบทความนี้ จะสรุปให้อ่าน และจำเป็นสำหรับช่างติดตั้ง รวมถึงผู้ใช้งาน ในบทความนี้ จะค่อนข้างละเอียด ซึ่งยาวหน่อย และอธิบายทุกจุด ครอบคลุมไปในส่วนที่ "คาดว่า" จะมีคำถามแล้ว (ถ้าสงสัยอะไรเพิ่มเติมอีก คอมเมนต์ถามเพิ่มเติมได้)
*** สิ่งที่ควรรู้ก่อนเลยก็คือ เปลี่ยน LNB แต่ไม่ได้เปลี่ยนซอฟแวร์เครื่อง = ไม่ได้เปลี่ยนอะไรเลย พร้อมที่จะจอดับ ได้ตลอดเวลา ซึ่งถ้าเป็นช่างติดตั้งของทรูวิชั่นส์ มาทำให้ เขาจะทำการอัพซอฟแวร์เครื่องให้เรียบร้อย แต่สำหรับลูกค้าทั่วไป ที่หาซื้อ LNB มาเปลี่ยนเอง อาจจะข้ามขั้นตอนนี้ ไป วิธีการเปลี่ยน LNB ที่ถูกต้อง รวมถึงการอัพซอฟแวร์เครื่องทำอย่างไร ซึ่งทำได้ ตามขั้นตอนดังต่อไปนี้ ***
==========การอัพซอฟแวร์============
1. หลังจากที่ได้หาซื้อ LNB ชนิด Universal มาเรียบร้อยแล้ว *ยังไม่ต้องขึ้นเปลี่ยน* ให้ใช้ LNB เดิมก่อน (11300) เราต้องทำการอัพซอฟแวร์เครื่องทรูวิชั่นส์ เพื่อให้ความถี่ในเครื่อง เปลี่ยนไปใช้ความถี่ที่ส่งมาจากดาวเทียม Thaicom 8 ก่อน
2. (โปรดถือรีโมทเตรียมไว้ในมือในขั้นตอนนี้) ทำการดึงปลั๊กเครื่องทรูวิชั่น รอสักครู่ และเสียบเข้าไปใหม่ จากนั้นให้รีบกดปุ่ม EXIT ที่รีโมท ยิงไปหน้าเครื่องรัว ๆ ทันทีเมื่อไฟเข้าเครื่อง (เหตุผลว่าให้เตรียมรีโมทไว้ทำไม) สังเกตุเลขหน้าเครื่องเปลี่ยนเป็นเลข " 2222 " ให้รีบกดเลขที่รีโมท " 2 4 8 5 " ติดกัน โดยอย่าทิ้งระยะห่างมาก เพราะถ้ากดไม่ทัน หรือช้าไป เครื่องจะเข้าสู่หน้าจอปกติ ไม่เข้าหน้าอัพซอฟแวร์ (ขึ้นโลโก้ทรูที่จอทีวี) ต้องกลับไปเริ่มใหม่ (ดึงปลั๊ก)
3. หากทำถูกต้อง เครื่องจะเข้าหน้าอัพซอฟแวร์ (พื้นสีฟ้า ๆ มีข้อความสีขาว สีเหลือง) และเครื่องจะทำการค้นหาความถี่สำหรับการอัพซอฟแวร์ ถ้าจานที่ใช้อยู่ไม่มีปัญหา เครื่องจะทำการดาวน์โหลดซอฟแวร์ และอัพต่อไปด้วยตัวของมันเอง จนเสร็จสิ้น
4. เมื่อเครื่องอัพซอฟแวร์เรียบร้อยแล้ว เครื่องจะกลับมายังหน้าจอเริ่มต้น (หน้าจอเลือกภาษา) >> ในขั้นตอนนี้ ให้ไปเปลี่ยน LNB จากของเดิม 11300 เป็น Universal << ที่จานดาวเทียม(เครื่องไม่ต้องปิด ค้างไว้หน้าจอนั้น) โดยเปลี่ยนใส่องศาเดิม ทิศทางเดิม ดู LNB ตัวเก่าว่าอยู่แบบใด เอียงแบบไหน ก็ใส่ไปตามนั้น
5. กลับมาที่หน้าเครื่อง เลือกภาษาที่ต้องการ กดปุ่ม OK ที่รีโมท เครื่องจะทำการค้นหาช่องรายการ ตามความถี่ใหม่ เป็นอันเสร็จสิ้น
* ปล. ภายใต้การใช้งานปกติเท่านั้น *
==========จบ การอัพซอฟแวร์============
คราวนี้มาพูดกันต่อ เมื่ออัพซอฟแวร์แล้ว เกิดอะไรขึ้นบ้าง กับเครื่องทรูวิชั่นของเรา
1. ความถี่ในเครื่องทรูวิชั่นของเรา "จะไม่ใช่อันเดิมแล้ว" ช่องรายการแทบทั้งหมด เป็นย่านความถี่ต่ำ ซึ่งถ้าหากกลับไปใช้ LNB 11300 จะไม่สามารถรับชมได้เลย
2. คุณภาพ ของภาพ และเสียงดีขึ้น สามารถสัมผัสได้ด้วยตา และหู
3. มีช่องเพิ่มขึ้น
4. คุณภาพสัญญาณดีขึ้น แรงขึ้น
-----------------------------------------------------
ต่อไปจะพูดในส่วนของลักษณะการติดตั้ง ซึ่งเป็นกังวลมาตั้งแต่เริ่มมีข่าวการเปลี่ยนแปลงมาตั้งแต่แรก ๆ ว่า จะยังคงสามารถ "แยกจุดรับชม โดยใช้สายเส้นเดียว แยกได้เหมือนเมื่อก่อนหรือไม่" ซึ่งจะต้องบอกว่า นี่เป็นจุดเด่นของเครื่องทรูวิชั่น ที่สามารถใช้ LNB แบบ 1 ขั้ว แล้วแยกสัญญานได้ โดยใช้สปริตเตอร์ (ชนิด All Power Pass) เพราะเดิม ทรูวิชั่น ส่งช่องรายการที่ความถี่ย่านแนวนอน (H) ทุกรายการ และซึ่งในขณะที่เครื่องรับสัญญานรุ่นอื่น ๆ ต้องใช้ LNB แบบ 2 ขั้ว เพื่อเข้าอุปกรณ์มัลติสวิตซ์ เพราะมีทั้งช่องรายการทั้งในแนวนอน และแนวตั้ง (H/V) หรือในกรณีที่เป็น KU Band มีต่ำสูง ก็ต้องใช้ถึง 4 เส้น เข้ามัลติสวิตซ์ด้วยซ้ำไป (LH/LV - HH/HV) จึงยังเป็นที่สงสัย และคาใจว่า เมื่อเปลี่ยนไปใช้ความถี่ที่ส่งมาจาก Thaicom 8 แล้ว จะยังคงสามารถ แยกจุด ได้ดังเดิม หรือไม่
ความกังวลนี้ ได้หายไป และตอบคำถามให้กับผู้เขียน จนสามารถมาอธิบายต่อได้ เมื่อได้มีโอกาสจับเครื่องทรูวิชั่นส์ ที่ทำการอัพซอฟแวร์ Thaicom 8 แล้ว เมื่อได้ตรวจสอบความถี่ช่องรายการทั้งหมดในเครื่อง ก็ขอตอบว่า "ยังคงสามารถใช้ LNB แบบ 1 ขั้ว แยกจุดรับชมได้" แต่มีข้อจำกัด และส่วนที่จะต้องรู้อยู่บ้าง ซึ่งสามารถอธิบายได้เป็นข้อ ๆ ดังต่อไปนี้
1. ทุกช่องรายการของทรูวิชั่นเอง ใช้ย่านความถี่ต่ำ (ใช้ LNB ฝั่ง 9750 รับสัญญานได้ทั้งหมด) และทุกช่องรายการเป็นแนวนอน (H) ดังนั้น เราจึงยังคง "ใช้สปริตเตอร์แยกสัญญาน" จาก LNB เพียงขั้วเดียวได้เหมือนเดิม แต่...
2. มีช่องรายการอยู่กลุ่มหนึ่ง เป็นย่านความถี่สูง (ใช้ LNB ฝั่ง 10600 รับสัญญาน) และเป็นช่องสัญญาณแนวตั้ง (V) นั่นคือ ช่องรายการในกลุ่ม DLTV ทั้งหมด รวมถึง TGN และ ETV
3. ดังนั้น ถ้าหากใช้สปริตเตอร์แยกสัญญาน เครื่องที่เปิดดูช่องในกลุ่ม DLTV ก็จะไม่สามารถรับชมได้ หากมีเครื่องอื่น ๆ ในบ้านกำลังเปิดดูช่องทรูวิชั่นอยู่
4. แต่ถ้าคุณไม่ได้สนใจในกลุ่มช่อง DLTV นั้นอยู่แล้ว ก็ไม่ต้องไปกังวล คุณยังคงสามารถใช้สปริตเตอร์แยกสัญญาน และรับชมได้เหมือนเดิม
5. ในกรณีบ้านที่ติดตั้ง 2 จานดาวเทียม จานดำ/จานตะแกรง + จานทรู โดยใช้มัลติสวิตซ์ ซึ่งส่วนใหญ่จะเป็นมัลติฯ ที่มีขาเข้า 4 ช่อง ในส่วนของจานตะแกรงนั้น ก็เข้าไปในคู่ 13v/22KHz และ 18v/22KHz และจานทรูนั้น ก็เข้าไปที่ช่อง 18v/0KHz เพียงเส้นเดียว ซึ่งค่า 18v นี้ก็หมายถึง ให้ LNB ทำงานในแนวนอน (H) และ 0KHz คือให้ LNB อ่านย่านต่ำ (9750) ลงมาที่มัลติสวิตซ์ ก็สามารถรับชมช่องทรูวิชั่น ที่ผ่านมัลติสวิตซ์ได้ครบทุกช่องแล้ว (ยกเว้นช่องในกลุ่มการศึกษา DLTV)
6. ถ้าจะถามว่า แล้วจะเหลือช่อง 13v/0KHz เอาไว้ทำไม ก็ใส่ไปให้ครบ ๆ จะได้รับช่องการศึกษา ที่เป็นแนวตั้ง (V / 13v) ได้ = ก็จะขอตอบว่า "ก็รับไม่ได้อยู่ดี" เพราะช่องนี้คือ 13v/0KHz ซึ่ง 0KHz นั้นก็บอกอยู่แล้วว่า "ให้ทำงานย่านต่ำ" คือ 9750 จาก LNB Universal ซึ่งช่องการศึกษากลุ่ม DLTV ใช้แนวตั้ง (13v) ก็จริง แต่มันต้องใช้ย่านความถี่สูงของ LNB Universal นั่นก็คือ 10600 ในการถอดรหัสช่องรายการ ดังนั้น ช่องที่ใช้ได้สำหรับมันก็คือช่องที่ระบุไว้ว่า "13v/22KHz" แต่มันถูกใช้งานด้วยจานตะแกรงไปแล้ว
*** ค่า 22KHz / 0KHz เป็นค่าความถี่ในการดีดสัญญาณที่มีผลสำหรับ LNB ที่มี 2 ค่าความถี่ในการรับอย่าง LNB Universal ที่มีค่า L.O. คือ 9750 (ย่านต่ำ) และ 10600 (ย่านสูง) ซึ่งถ้าเครื่องไม่ได้ส่งสัญญาณ 22KHz ขึ้นไป (มีค่าเท่ากับ 0KHz) LNB จะทำงานในย่านความถี่ต่ำของ LNB (9750) และถ้าเครื่องได้ส่งสัญญาณ 22KHz ขึ้นไป LNB จะทำงานในย่านความถี่สูงของ LNB (10600) ในกรณีที่เราตั้งค่า LNB ในเครื่องเป็น Universal (9750-10600) ในส่วนการติดตั้งตรง 22K จะถูกล็อคไว้ เราจะไม่สามารถแก้ไขได้ เพราะเครื่องจะจัดการตัวเอง แต่ในกรณีที่บางเครื่อง ยังคงสามารถตั้งค่าตรงเมนู 22K ได้ แม้ว่าเราจะกำหนดค่า LNB แบบ Universal แล้ว ก็ให้กำหนด 22K เป็น "อัตโนมัติ" หรือ "Auto" เพราะถ้าเราไปตั้งเป็น เปิด หรือ ปิด ก็เท่ากับบังคับให้มันอ่านแค่ย่านใดย่านหนึ่ง จาก LNB เท่านั้น (ปิด - อ่านต่ำ / เปิด - อ่านสูง)
ค่า 22KHz / 0KHz ไม่มีผลกับ LNB ที่มีความถี่ค่าเดียว (Single) เช่น 5150 ของ LNB C-Band หรือ 11300 ของ KU จะเปิดหรือปิด 22K มันก็อ่านค่าเดิม แต่จะมีผลกับเมื่อเรามีการต่อเข้ากับมัลติสวิตซ์ หรืออุปกรณ์ที่มีการกำหนดทิศทางของ 22K เช่น หากเรานำเส้นสัญญานจาก LNB 11300 ไปใส่ช่องมัลติฯ ที่กำหนดไว้ว่าช่องนี้คือค่า 22K ในเครื่องรับสัญญานก็จะต้องระบุไว้ด้วยว่า "22KHz เปิด" เพื่อให้เครื่องทราบว่า จะไปหาสัญญานที่ทิศทางไหน เหมือนเราเดินไปเจอทางแยกซ้าย-ขวา แต่เขาไม่ได้บอกเราว่าให้ไปทางซ้าย หรือขวา เราก็จะยืนงงอยู่ตรงทางแยก เพราะไม่รู้จะไปทางไหนถูกต้องไหมครับ ***
-----------------------------------------------------
บทความโดย
ช่าง ช.ชัยชนะ (บ้านหม้อ)